DREWNO w ogrodzie cz.I

Drewno to jeden z najbardziej uniwersalnych i najczęściej stosowanych w ogrodzie materiałów. Ma mnóstwo zalet, kilka wad i jest niezastąpione. Robiąc ogrody stosujemy drewno bardzo często, pod różną postacią, różnych gatunków i kolorów, w zależności od miejsca.

Informacje zawarte w tym poście nie będą miały charakteru naukowego i nie będę podawać zbyt dużo liczb, parametrów itp. Podzielę się z Wami naszymi doświadczeniami i uwagami, pojawiającymi się przez ostatnie lata. Drewno dobieramy w zależności od funkcji elementu, który planujemy, ale także kierując się jego walorami wizualnymi oraz parametrami technicznymi.

Drewnianą architekturę ogrodową wykonuje się zazwyczaj z drewna iglastego. Najczęściej stosowane GATUNKI to:

1. SOSNA

Drewno używane często do wyrobu niedrogich gotowych elementów, takich jak huśtawki, piaskownice, domki gospodarcze. Z niego również wykonuje się dostępne w marketach budowlanych drewniane panele do budowy ogrodzeń. W sprzedaży można spotkać deskę tarasową z sośniny, znacznie mniej trwałą niż inne gatunki drewna, ale najtańszą z dostępnych. Drewno sosnowe jest także najczęściej spotykanym drewnem tartacznym. Jego zaletą jest niska cena i dostępność, które niestety przekładają się na dużą tendencję do pękania i deformacji. Drewno sosnowe sprzedawane jest zwykle w formie wilgotnej, wkrótce po ścięciu i obróbce, dlatego jest dosyć niestabilne (pęka i wygina się). Nie polecam tego gatunku, jeżeli zależy Wam na trwałej konstrukcji, która ma służyć wiele lat. Natomiast jeżeli drewniany element jest przez Was stawiany tylko na jakiś czas, to może być sosnowy.

Charakterystyczna dla sośniny jest duża ilość sęków, które przy cienkich elementach mogą wypadać.

Drewnu sosnowemu nie służą zmienne warunki zewnętrzne, dlatego ważna jest jego impregnacja. W przypadku budowy domków gospodarczych możecie użyć taniego drewna sosnowego do wewnętrznej konstrukcji, chronionej przed deszczem, natomiast zainwestować w lepszą gatunkowo elewację. My bardzo często tak postępujemy – jest to kompromis pomiędzy kosztami a jakością domku.

2. ŚWIERK SKANDYNAWSKI

Świetnie sprawdza się w ogrodzie, ponieważ jest gęstszy i twardszy niż sośnina, dzięki czemu lepiej znosi zmienne warunki atmosferyczne. Ten gatunek drewna sprzedawany jest najczęściej w formie sezonowanej (suszonej), dzięki czemu jest stabilny, chociaż pęknięcia i deformacje również mogą wystąpić – taka uroda drewna. Sezonowane drewno świerkowe nawet bez impregnacji ma zmniejszoną chłonność i woda tak szybko w nie nie wsiąka. Do zabezpieczenia używamy lakierobejcy, ale można stosować również impregnaty. Lakierobejca daje jednak gładką wodoszczelną powierzchnię, co wpływa na trwałość konstrukcji.

Drewno świerkowe jest także sprzedawane w formie KVH, co oznacza drewno klejone. Belki o znacznych przekrojach (np. 14x14cm), powstałe w wyniku klejenia są stabilne i trwałe, dlatego polecam je szczególnie, kiedy stawiacie na jakość.

My stosujemy świerkowe elementy produkowane przez MOCO.

W lokalnych tartakach kupicie również drewno świerkowe, pozyskiwane z naszych lasów. Jest ono nieco droższe od sośniny, ale również lepsze jakościowo.

3. MODRZEW SYBERYJSKI

Najczęściej używany do produkcji deski tarasowej, ale również jako materiał do budowy domów. Deska tarasowa z modrzewia syberyjskiego jest zazwyczaj najtańszą opcją w grupie desek o dużej trwałości. Drewno ma charakterystyczny jasno brązowy zaróżowiony kolor, który ciemnieje pod wpływem działania warunków atmosferycznych. W deskach występują sęki, które z czasem mogą wypadać, co jednak nie wpływa znacząco na komfort użytkowania. Naturalne są również pęknięcia, dlatego jeżeli nie akceptujecie takich zmian, to wybierzcie droższe drewno egzotyczne.

Deska tarasowa z modrzewia jest łatwo dostępna w standardowym rozmiarze: ok. 140mm szerokości i ok. 26mm grubości. Na podesty nad wodą, schody, czy wysoko położone tarasy (ze względów bezpieczeństwa) możecie użyć deski grubszej: ok. 45mm.

Klasa jakościowa desek tarasowych to najczęściej A/B, co oznacza że przeważa klasa A, z domieszką klasy B. Jeżeli znajdziecie deski klasy C, to musicie się liczyć z tym, że deski mogą nie trzymać wymiaru, być powyginane lub mieć dużo sęków. Ale cena na pewno będzie atrakcyjna ; )

4. GATUNKI EGZOTYCZNE

Obecnie na rynku najczęściej spotkać można deski tarasowe dwóch gatunków: massaranduba i bakgkirai. Oprócz nich mniej popularne są: ipe (lapacho), tatajuba, cumaru i merbau.

BANGKIRAI to drewno pochodzące z Indonezji i Malezji. Naturalny kolor, który skusi Was do zakupu, to ciemny brąz. Pamiętajcie jednak, że każde drewno patynuje i niezabezpieczone z  czasem zszarzeje. Drewno jest twarde i jednolite, ale też bardzo mocno pracuje. Skurcz objętościowy to aż 15,7%, dlatego zdarzyć się może, że równe podczas układania tarasu odstępy między deskami, ulegną zmniejszeniu lub zwiększeniu. Bangkirai potrafi również wyrwać słabo osadzone wkręty, dlatego jakość elementów montażowych jest bardzo ważna. Ogromną zaletą tego gatunku jest odporność na działanie warunków atmosferycznych, wykorzystuje się je często do budowy drewnianych elementów nad wodą – pomostów itp.

MASSARANDUBA  jest drewnem pozyskiwanym w tropikalnych obszarach Ameryki Południowej (m.in. Brazylia, Kolumbia, Peru). Drewno ma kolor ciemno brązowy i jest naturalnie woskowe, co przekłada się na jego trwałość. Jest również bardzo ciężkie, ze względu na dużą gęstość. Drewna garunku massaranduba używa się do budowy elementów zanurzonych w wodzie, ponieważ jest bardzo odporne na jej działanie (budowle portowe, pomosty, pokłady statków itp.) Deski nie mają sęków i są bardzo jednolite.

Kilka danych dla porównania:

Cena deski tarasowej:

• modrzew syberyjski A/B ok. 120-140 zł brutto /m2

• bangkirai ok. ok. 200zł brutto /m2

• massaranduba ok. 240 zł brutto /m2

Skurcz objętościowy drewna:

• sosna ok. 12%

• świerk skandynawski ok. 12%

• modrzew syberyjski ok. 11-15%

• bangkirai – nawet 15,7%

• massaranduba – nawet 17%

Ciężar właściwy drewna przy 12% wilgotności:

• sosna ok. 500 kg/m3

• świerk skandynawski ok. 403 kg/m3

• modrzew syberyjski 450-470 kg/m3

• bangkirai ok. 970 kg/m3

• massaranduba 1100 kg/m3

T A R A S Y

Drewno w ogrodzie najczęściej pojawia się w formie TARASÓW, które są doskonałą ciepłą nawierzchnią, szczególnie zalecaną, jeżeli z ogrodu korzystają małe dzieci. Drewniany taras może dla nich być miejscem zabaw, na którym można swobodnie usiąść, czy leżeć podczas zabawy. Można też urozmaicić jego budowę, wprowadzając element stałej leżanki, służącej do opalania się, czytania, wypoczynku…

Tarasy drewniane układa się na drewnianej konstrukcji legarowej, którą przytwierdza się do podpór. Do przykręcania desek używamy dobrych jakościowo wkrętów, co zapobiegnie ich uszkodzeniu w wyniku korozji, czy pracy drewna. Deski tarasowe należy impregnować olejem, który przedłuża trwałość drewna, zabezpieczając je przed penetracją wody. Olejowanie może być bezbarwne lub kolorowe – do dyspozycji jest paleta kolorów od jasnych brązów (np. dąb) po odcienie ciemne (np. palisander angielski).

O tym warto pamiętać planując drewniany taras:

• Regularne olejowanie przedłuża trwałość drewna. Należy je wykonywać przynajmniej raz w sezonie, ale możecie ten zabieg powtarzać (np. na wiosnę i jesienią). Przed olejowaniem należy deskę oczyścić myjką ciśnieniową. Z ciśnieniem trzeba jednak uważać – zbyt mocne może 'zmechacić' deski modrzewiowe.

• Drewno pracuje – pęknięcia i lekkie deformacje są naturalne. Jeżeli oczekujecie efektu bez skaz, wybierzcie kompozyt lub kamienne płytki.

• Drewno zmienia kolor. Nie da się zachować dokładnie takiego koloru, jak w dniu zakupu. Kolor można stabilizować olejem w wybranym kolorze.

• Stosujcie tylko wkręty o wysokiej jakości ze stali nierdzewnej lub cynkowane (ale dobrej firmy). Nie ma sensu używać słabych tanich wkrętów, ponieważ szybko ulegną zniszczeniu. Jest to szczególnie ważne w przypadku 'silnego' drewna egzotycznego.

• Spadek tarasu jest bardzo ważny, aby woda szybko z niego spływała. Zwykle wynosi on. 1-2,5% w zależności od miejsca. Jeżeli taras jest nasłoneczniony, spadek może być mniejszy, jeżeli jest zacieniony, konieczny jest większy spadek.

Poniżej: taras z drewna bangkirai zaraz po położeniu. Konstrukcja pergoli ze świerka skandynawskiego, zabezpieczonego lakierobejcą woskową Altaxin, kolor palisander.

Poniżej: taras z modrzewia syberyjskiego z leżanką, zabezpieczony olejem Altaxu w kolorze kasztanowym.

Poniżej: taras z deski modrzewiowej.

Poniżej: taras z deski modrzewiowej, zabezpieczony olejem w kolorze dębu – efekt po jednej zimie.

Poniżej: modrzewiowa deska tarasowa pod koniec sezonu – spatynowany kolor jest efektem działania słońca i wody, która wypłukuje olej.

Poniżej: czyszczenie tarasu myjką ciśnieniową pozwala rozjaśnić drewno, usuwając stary olej i zanieczyszczenia.

Poniżej: taras po myciu.

W następnej części: PERGOLE i DONICE.