nowelizacja ustawy „O ochronie przyrody” – co się zmienia?

Po zapoznaniu się ujednoliconym tekstem „Ustawy o ochronie przyrody: z dnia 23 grudnia 2016r. – rozdział 4 „Ochrona terenów zielonych i zadrzewień”, mam kilka wniosków. Są zmiany na gorsze, ale są też takie, które postrzegam jako plus. Wiele punktów zostało rozpisanych na liczne podpunkty, np. art. 83 ma teraz numerację od 83a do 83f. Niektóre artykuły niby zniknęły, pojawiając się w nowym zaskakującym miejscu, niektóre zniknęły bezpowrotnie.

Podstawowe pytania to:

• Czy można wszystkie drzewa usunąć ze swojej działki? Nie.
• Czy będzie taniej? Tak.

---

Omówię wszystkie punkty po kolei, cytując najważniesze zapisy. Może przyda się Wam to w przyszłości, zachęcam więc do zapoznania się. Postaram się zrobić to w możliwie przystępny sposób :)

---

Art. 78 bez zmian

---

Art. 79 uchylony, a brzmiał niewinnie:

Zadrzewienia mogą być zakładane poza obszarami o zwartej zabudowie za zgodą właściciela gruntu.

---

Art. 80 uchylony, a mówił  ogólnie o tym, że:

– Minister właściwy do spraw środowiska określa warunki techniczno-przyrodnicze zakładania zadrzewień (uwaga!) kierując się potrzebą ochrony krajobrazu, różnorodności biologicznej, tworzenia korytarzy ekologicznych oraz potrzebą zapewnienia racjonalnej gospodarki rolnej.

– W przypadku zieleni w obrębie dróg to samo co powyżej określa minister własciwy do spraw transportu w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska.

---

Art. 81 bez zmian – o tym, że teren poza obrębem miast / wsi pokryty drzewostanem, można uznać za park gminny, za zgodą właściciela gruntu.

---

Art. 82 uchylony, ale nie bardzo wiadomo po co, ponieważ pojawia się ponownie w dosyć kuriozalnym miejscu, ale o tym później) > mówił o tym, że:

– prace w obrębie korzeni drzew należy przeprowadzać z jak najmniejszą szkodą dla nich,

– środki chemiczne stosowane na drogach powinny być jak najmniej szkodliwe dla roślin,

– minister właściwy określi dopuszczalne środki.

---

Art. 83 mocno rozbudowany. Określał, kto może wniskować o wycinkę, kto wydaje zezwolenie i że decyzja ta może być uzależniona od przesadzenia lub wykonania nowych nasadzeń, co zawiera wniosek i gdzie nie stosuje się tych przepisów.

Artykuł został mocno uszczegółowiony, co postrzegam jako plus, ponieważ jeżeli zasady są jasno określone, łatwiej ich przestrzegać. Na samym początku natrafia się jednak na dosyć niepokojący zapis. Art 83. 1 mówi o tym, że usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomości może nastapić po uzyskaniu zezwolenia na wniosek posiadacza nieruchomości  lub właściciela urządzeń (art. 49, paragraf 1 Kodeksu cywilnego – urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazów, energii elektrycznej lub innych).

W punkcie 2. jest jednak mowa o tym, że zgoda ta nie jest wymagana w przypadku wniosku złożonego przez:

1.) spółdzielnię mieszkaniową

2.) wspólnotę mieszkaniową (…)

3.) zarządcę nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa

czyli jeżeli graniczę ze spółdzielnią i mam duże drzewa, które sypią liśćmi na spółdzielniany parking i oni uważają, że to jest powód, żeby je wyciąć, to może to się odbyć bez mojej zgody??? dziwny zapis, bo bardzo niejednoznaczny.

Art. 83a – kto wydaje zezwolenia

Art. 83b – co zawiera wniosek > tutaj doszły zapisy o konieczności dołączenia:

– rysunku, mapy lub projektu zagospodarowania terenu, określające usytuwanie drzew lub krzewów

– projekt planu nasadzeń zastępczych lub przesadzeń

– decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, dla obszarów dla których ich uzyskanie jest wymagane.

Art. 83c – nowy zapis o tym, że organ wydający zezwolenie dokonuje oględzin w zakresie występowania w ich obrębie gatunków chronionych i co bierze pod uwagę wydając zezwolenie. Wcześniej taki problem nie był wogóle poruszany.

Art. 83d – nowy zapis określa, co zawiera zezwolenie na usunięcie / przesadzenie. W poprzednim brzemieniu ustawy nie było to tak doprecyzowane.

Art. 83e – nowy zapis wprowadza odszkodowanie dla właściciela nieruchomości, z której usunięto drzewa / krzewy, jeżeli wnioskował o to właściciel urządzeń, o których mowa w art. 49, paragraf 1 Kodeksu cywilnego (urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazów, energii elektrycznej lub innych).

art. 83f – rozbudowany zapis, kiedy nie stosuje się zapisów art. 83 ust. 1, czyli KIEDY NIE JEST WYMAGANIE ZEZWOLENIE :

Przepisów art. 83 ust. 1 nie stosuje się do:

1.) krzewów, których wiek nie przekracza 10 lat

2.) krzewów na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin, z wyłączeniem krzewów w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni

3.) drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza;

a) 35 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klona jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego

b) 25 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew

/wcześniej wielkość drzew była określana wiekiem – do 5 lat, co według mnie było problematyczne > lepsze są określenia precyzyjne/

4.) drzew i krzewów na plantacjach lub w lasach (…)

5.) drzew lub krzewów owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni

6.) drzew lub krzewów usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych

7.) drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegową a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem (…)

8.) drzew lub krzewów, które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych (…)

9.) drzew lub krzewów stanowiących przeszkody lotnicze  (…)

10.) drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrzeby związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych

11.) drzew lub krzewów usuwanych z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową

12.) drzew lub krzewów usuwanych w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000

13.) prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia

14.) drzew lub krzewów stanowiących złomy i wykroty (…)

/zapis ten nie dotyczy osób prywatnych, tylko służby narodowe, gminy itp. > każdy inny powinien uzyskać zgodę, bo grozi mu kara (tak, pomimo stanu drzewa), ale o tym później/

15.) drzew i krzewów należących do gatunków obcych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 2f

---

Art. 84 mówi o tym, że posiadacz nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu. Poruszona jest też kwestia odroczenia opłaty na 3 lata, w przypadku przesadzenia lub nasadzeń zastepczych.

---

Art. 85 określa stawki i sposób liczenia opłaty, z uwzględnieniem współczynników różnicujących stawki w zależności od lokalizacji drzewa. Do tej pory stawka różnicująca zależna była od obwodu, o czym tak naprawdę nie pisano wyraźnie w ustawie.

Zmieniły się natomiast drastycznie maksymalne stawki, jakie można naliczyć za obwód pnia liczony na wysokości 130 cm:

• było 270 zł > jest 97,88 zł – przy obwodzie do 25 cm
• 410 zł > 432,56 – przy obwodzie w przedziale 26-50 cm
• 640 zł > 648,42 zł – przy odwodzie 51-100 cm
• 1000 zł > 763,77 zł – przy obwodzie 101-200 cm
• 1500 zł > 681,63 zł – przy obwodzie 201-300 cm

/ w tym momencie następuje stopniowe obniżanie stawek. dlaczego?)

• 2100 zł > 542,26 zł – przy odwodzie 301-500 cm
• 2700 zł > 376,07 zł – przy obwodzie powyżej 500 cm (wcześniejszy zakres 501-700 cm)
• 3500 zł > patrz wyżej – przy obwodzie powyżej 700 cm

Usunięty został zapis, który według mnie był uzasadniony i istotny dla ochrony miejsc szczególnie wartościowych przyrodniczo i kulturowo, a brzmiał on tak:

Art. 85 ust. 6 Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z terenu uzdrowisk, obszarów ochrony uzdrowiskowej, terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz terenów zieleni są o 100% wyższe od opłat ustalonych na podstawie stawek, o których mowa  ust. 4.1 i ust. 5.

W tej chwili opłata będzie więc taka sama jak w każdym innym miejscu, co uważam za duży błąd.

---

Art. 86, CZYLI ZA CO NIE POBIERA SIĘ OPŁAT (co nie jest jednoznaczne z brakiem wymaganego zezwolenia!) Artukuł nieco zmieniony.

1. Nie nalicza się opłat za usunięcie:

1.) drzew lub krzewów, na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie (bez zmian)

2.) drzew lub krzewów, na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (bez zmian)

3.) drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków (bez zmian)

4.) drzew lub krzewów, które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń, o których mowa w art. 49 ust. 1 Kodeksu cywilnego (dodano zapis o urządzeniach)

5.) drzew i krzewów, które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego lub kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi (bez zmian)

6.) drzew i krzewów w związku z przebudową dróg publicznych lub linii kolejowych (bez zmian)

7.) drzew, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie przekracza:

a) 75 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego

b) 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków

– w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych lub użytkowania rolniczego lub do innego użytkowania zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

/Tutaj według mnie nastapiła jedna z większych zmian, ponieważ określone zostały całkiem spore obwody, od których nie pobiera się opłat. Nie jest to jednak jednoznaczne z brakiem zgody na wycinkę, a tym bardziej na samowolę w tej kwestii. W mediach pojawiło się sporo informacji, że teraz będzie można wycinać u siebie co się chce, a nie do końca tak jest. Wracając do ust. 1 pkt 1, jest zapis, że osoba fizyczna nie płaci za wycinkę, jeżeli uzyskała zezwolenie. Przepis ten będzie więc ułatwiał firmom usuwanie drzew bez opłaty (w podanym zakresie)./

Pierwotne brzmienie punktu 7 ograniczało się do: „które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w MPZP na cele budowlane./

8.) krzewów, których wiek nie przekracza 25 lat, w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych lub użytkowania rolniczego lub do innego użytkowania zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (nowy zapis)

9.) drzew lub krzewów w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew lub krzewów na terenach zieleni (zmieniony punkt 8)

10.) drzew lub krzewów, które obumarły lub nie rokują szans na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości (wcześniej pkt 9)

11.) topoli o obwodzie pnia mierzonym na wysokosci 130 cm wynoszącycm powyżej 100 cm, nienależących do gatunków rodzimych , jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków (wcześniej pkt 10)

12.) drzew lub krzewów, jezeli usunięcie wynika z potrzeby chrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych (wcześniej pkt 11)

13.) drzew lub krzewów z grobli stawów rybnych (wcześniej pkt 12)

14.) drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie jest związane  z regulacją i utrzymaniem koryt cieków naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu zasobów wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń (zmieniony dawny pkt 13)

15.) drzew lub krzewów usuwanych z terenów poligonów lub placów ćwiczeń, służących obronności państwa (nowy pkt)

(…)

---

Art. 87 określa zasady uiszczania opłaty, czyli podobnie jak w dawnym brzmieniu ustawy. Dotyczą tego punkty od 1 do 8, natomiast później następuje zaskakujący ZWROT AKCJI i wracamy do uchylonego art. 82. Jakim cudem ktoś powiązał ze sobą te dwa odmienne zagadnienia, bo jednak w ustawie powinno się zagadnienia grupować tematycznie, tego się chyba nigdy nie dowiemy.

Tak więc dodano art. 87a, który mówi o tym, że prace ziemne w obrębie korzeni, pnia lub korony, należy przeprowadzać w sposób jak najmniej szkodzący tymże. Dobrze, że zwrócono uwagę na pozostałe części drzewa i nie ograniczono się do bryły korzeniowej.

Wprowadzono również zapis, jaki procent korony może objąć cięcie. Dopuszczalne jest 30%, natomiast przekroczenie 30% to uszkodzenie drzewa, a 50% to już jego zniszczenie. Skończy się więc może cięcie drzew (zwykle topól) „na zapałkę”.

Art. 87b powraca do tematu stosowania chemi na ulicach i placach, z niwielkimi zmianami to samo co w dawnych art 82.

---

Art. 88 i 89 dotyczą kar pieniężnych za usunięcie bez zezwolenia lub zniszczenie. Zostały uszczegółowione i nieco zmienione. Dodane zostały zapisy dotyczące cięć korony, prowadzące do uszkodzenia/zniszczenia drzewa. Pojawił się też zapis, że naliczana jest kara za usunięcie drzewa/krzewu, które obumarło lub nie rokuje szans na przeżycie, złomu lub wywrotu, w wysokości 50% kary adm. Oznacza to więc, że nawet w takim przypadku konieczny jest wniosek o wycinkę, która będzie bezpłatna.

---

Podsumowujac, najważniejsza z punktu widzenia ochrony przyrody sprawa, czyli wycinki nie są wcale tak zliberalizowane, jak to podają media. Nadal konieczne są pozwolenia na wycinki, nawet na działkach prywatnych. Zezwolenia nie wymagają tylko drzewa o obwodzie liczonym na wys. 5cm, równym 25 i 35 cm, czyli podobnie jak było do tej pory. Obwody 75 i 50 nie podlegają opłacie, natomiast nadal konieczna jest zgoda. Właściwie do tej pory takie obwody również były dla osób prywatnych bez opłat, o czym mówił i nadal mówi art. 86/ust.1/pkt2. Ułatwiona zostanie natomiast wycinka dla firm i to może być niepokojące.

Zdecydowanie nie podoba mi się wyrównywanie stawek za wycinki na obszarach „normalnych” i zabytkowych, ponieważ wyjątkowość i mikroklimat tych drugich tworzy nie tylko architektura, ale też zieleń, a w szczególności starodrzew. Powinno się robić wszystko, aby wycinki na takich obszarach zminimalizować, a podwójna stawka była dobrym „odstraszaczem” ;).

Ustawa jest rozbudowana i wzbogacona w liczne podpunkty, które precyzują pewne kwestie. To akurat jest dobre, gdyż nie ma wtedy niedopowiedzeń i swobodnej interpretacji urządnika. Czas pokaże, co tak naprawdę się zmieni.