zielony dach na altanie

Gdyby to zależało ode mnie, na większości budynków byłby zielony dach. Jest to rozwiązanie idealne pod wieloma względami i warte rozpatrzenia, kiedy planujecie zadaszenie nad altaną, garażem, a nawet domem mieszkalnym. Kraje skandynawskie już dawno pokochały zielone dachy i od nich możemy się uczyć, jak wykorzystać to bliskie naturze rozwiązanie w budownictwie.

Praktycznie przy każdej altanie czy domku gospodarczym namawiam Klientów na zamienienie standardowego dachu z gontu bitumicznego na dach zielony. Wymaga to tylko spełnienie kilku warunków, takich jak wystarczająco solidna konstrukcja i odpowiednie nachylenie, ale ilość korzyści jest ogromna! W tym przypadku nie musiałam długo namawiać, ponieważ Klienci były całkowicie otwarci na moją propozycję :)

Prezentowana ogrodowa altana jest kluczowym elementem projektu małego ogrodu. Ze względu na niewielki przydomowy taras, wciśnięty pomiędzy tarasy sąsiedzkie oraz bardzo silną ekspozycję na słońce, konieczne było stworzenie dodatkowego miejsca do siedzenia w ogrodzie. Altana spełnia zarówno funkcję wypoczynkową jak i praktyczną, ponieważ mieści się w niej część gospodarcza. Schowek jest wystarczająco pojemny, aby stanęły tam rowery oraz narzędzia i akcesoria ogrodowe.

---

> zalety zielonego dachu <

• niższa temperatura w budynku / pomieszczeniu podczas upałów
• bardzo estetyczny wygląd
• ekologiczny wymiar rozwiązania

Zastosowanie zielonego dachu sprawia, że nie dochodzi do przegrzania zadaszenia i co za tym idzie pomieszczeń poniżej. Zielony dach działa jak klimatyzator, dzięki któremu atmosfera w budynku czy altanie jest bardzo komfortowa. Najczęstszym rozwiązaniem w przypadku projektów ogrodowych altan jest stosowanie gontu bitumicznego. Jest to dobra alternatywa dla dachówki, pod którą trzeba przygotować solidny dach o dedykowanej konstrukcji nośnej. Stosując gont można ten dach uprościć, ponieważ przybija się go bezpośrednio na płytę zadaszenia np. z OSB. Dużą wadą gontu jest jednak to, że w trakcie upałów bardzo silnie się nagrzewa, gdyż jest to nic innego jak papa, tylko w innym wydaniu. Zielony dach pozwala na poprawę warunków termicznych, działając jak doskonała warstwa izolacyjna!

Walory estetyczne zielonych zadaszeń są szczególnie ważne, kiedy mamy możliwość obserwowania dachu z góry, czyli np. z piętra domu. Zamiast niezbyt ciekawej powierzchni gontu lub dachówki, będziemy mogli podziwiać zmieniającą się przez cały rok zieloną łąkę. W trakcie upałów dach nabierze czerwieńszej barwy (tak reagują rozchodniki na deficyt wody), w porze bardziej deszczowej się zazieleni, a w środku lata pięknie zakwitną rozchodniki i zioła. Nie ma nic piękniejszego niż zmienność przyrody, którą możemy podziwiać przez cały rok.

Kolejnym atutem zielonego dachu jest jego ekologiczność, ważna dla każdego, kto stara się żyć w zgodzie z naturą i jak najmniej jej szkodzić. Mata z rozchodników i ziół zastępuje inne materiały dachowe, które dla przyrody są przestrzenią martwą. Fakt że pod powierzchnią roślinną znajdują się materiały niezbyt ekologiczne takie jak folia, konieczna do zaizolowania dachu, jednak myślę że korzyści przeważają. Zielony dach jest biologicznie czynną powierzchnią, na której toczy się życie. Roślinność daje schronienie i pokarm owadom oraz magazynuje dużą część wody deszczowej, która służy jako podstawowe źródło podlewania. W zależności od tego, jaki rodzaj maty wybierzecie, będziecie mieć zadaszenie przypominające ogródek skalny z dominacją rozchodników lub łąkę kwietną, gdzie prym będą wiodły dzikie zioła.

---

> budowa zielonego dachu <

Jako że na razie stosowałam zielony dach firmy Xero Flor, będę się opierała na proponowanych przez nich rozwiązaniach. Poniższe zdjęcia przykładowego dachu pochodzą z ekspozycji firmy.

Każdy zielony dach składa się z czterech podstawowych warstw:

1. WARSTWA IZOLACYJNA

znajdująca się bezpośrednio na płycie dachowej i wykonana zazwyczaj z grubej folii EPDM. Na tej warstwie nie należy oszczędzać, ponieważ naprawa ewentualnych nieszczelności w przyszłości może być bardzo kłopotliwa.

2. WARSTWA DRENAŻOWO – FILTRACYJNA

służy do odprowadzania nadmiaru wody z dachu i stosuje się ją do spadku 20°, przy większych spadkach nie jest wymagana. Dodatkowa funkcja tej warstwy to napowietrzanie korzeni oraz polepszenie właściwości izolacyjnych dachu. Warstwa drenażowa zbudowana może być z folii kubełkowej, maty pętelkowej lub żwiru o odpowiedniej granulacji. Na materiał drenażowy należy położyć geowłókninę, zapobiegającą zapychaniu się drenu oraz przerastaniu korzeni roślin do tej warstwy.

3. WARSTWA WEGETACYJNA

to materiał, w którym będą rozwijały się korzenie roślin. W przypadku dachów ekstensywnych może to być substrat na dachy zielone powstały ze skał mineralnych lub w lżejszej wersji – wełna mineralna. W przypadku dachów ekstensywnych warstwa wegetacyjna mieści się w granicach 5-10 cm, podczas gdy na dachach intensywnych stosowane są warstwy 20 cm i więcej. Na obu rodzajach zielonych dachów możliwa będzie uprawa innych roślin. Na dachach ekstensywnych będą to głównie rozchodniki i zioła, natomiast na intensywnych nawet krzewy i drzewa.

4. WARSTWA ROŚLINNA

na dachach ekstensywnych najlepiej sprawdzają się gotowe maty z roślinami, przypominające trawnik z rolki, sprzedawane w formie rolek lub arkuszy płasko ułożonych na palecie. Roślinność tworzy wraz z matą zwartą powierzchnię, która jest w stanie retencjonować wodę i zapobiega nadmiernej transpiracji wody zmagazynowanej w warstwie wegetacyjnej.

Na dachach intensywnych można sadzić osobne sadzonki różnych roślin, podobnie jak to się dzieje w przypadku nasadzeń ogrodowych. Warstwa wegetacyjna jest tam grubsza i pozwala roślinom na normalny rozwój. Dachy ekstensywne są natomiast dużo trudniejszym siedliskiem, stąd zastosowanie roślin bardzo odpornych na suszę i rosnących w ubogim podłożu.

W ofercie firmy Xero Flor mamy do wyboru :

• matę wegetacyjną mech – rozchodnik, o wadze do 30 kg w stanie nasączenia wodą, zalecaną na dachy o nachyleniu 0-30°
• matę wegetacyjną mech – rozchodnik – zioła, o wadze do 25 kg  w stanie nasączenia wodą, zalecaną na dachy o nachyleniu 0-10°

Na naszej altanie zastosowaliśmy wariant drugi, czyli mech – rozchodniki – zioła i po roku od założenia możemy stwierdzić, że najlepiej w tych warunkach czują się rozchodniki. Dach jest mocno nasłoneczniony przez niemal cały dzień, a ostatnie przeciągające się okresy całkowicie bezdeszczowe sprawiają, że tylko żelazne rośliny, takie jak rozchodnik, dają radę w ekstremalnych warunkach. Na zdjęciach widać, jak nabrały one czerwonej barwy po suszy, ale jak tylko zrobi się chłodniej i bardziej wilgotno, wrócą do normy.

---

> projekt altany <

Altana z zielonym dachem powstała jako indywidualny projekt dla tej konkretnej ogrodowej przestrzeni. Zawsze staram się w projektach uwzględnić potrzeby użytkowników i jak najlepiej dopasować do nich ogród, dlatego chętnie projektuję indywidualną małą architekturę. Altany wykonywane na zamówienie są znacznie droższe od standaryzowanych gotowych altan, ale wynika to głównie z jakości zastosowanych materiałów i pracochłonności rozwiązania.

Do budowy tej altany wykorzystaliśmy drewno sosnowe na konstrukcji nośnej oraz świerk skandynawski na elewacji. Całość została pomalowana na kolor szary, podobnie jak pozostałe architektoniczne elementy w ogrodzie. Poziome deski z elewacji rombus są motywem spinającym wizualnie całość, ponieważ pojawiają się również na bocznym przepierzeniu tarasu i na płotku za drewnianą ławką. Do oddzielonej części gospodarczej wchodzi się przez przesuwane drzwi, które zostały podwieszone na specjalnych szynach. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ma problemu ze skrzydłem drzwiowym zabierającym cenną przestrzeń.

Podłoga w altanie jest drewniana i została wykonana z gładkiej deski sosnowej, pomalowanej szarym impregnatem oraz zabezpieczonej dodatkowo lakierem jachtowym.

---

A na koniec zobaczcie, jak ta przestrzeń wyglądała przed realizacją. Przyznacie, że metamorfoza całkiem spektakularna :)